BOJ’a tahvil alım çağrısı, İngiltere enflasyonu, Morgan Stanley’nin Çin tahmini: Küresel piyasalarda neler oluyor?

Investing.com – Küresel ekonomide artan ticaret gerilimleri, dalgalı tahvil getirileri ve yükselen enflasyon, merkez bankalarının para politikalarında temkinli adımlar atmasına neden oluyor. Japonya, Çin, ABD, İngiltere ve Avrupa’da yaşanan son gelişmeler, tahvil piyasalarından ihracat rakamlarına, tüketici güveninden büyüme tahminlerine kadar geniş bir yelpazede ekonomik görünümü şekillendiriyor. Merkez bankaları ve hükümetler, bu karmaşık ortamda fiyat istikrarını ve büyüme dengesini koruyabilmek için yeni düzenlemeleri ve stratejik hamleleri değerlendiriyor.

BOJ’e süper uzun vadeli tahvil alımlarını artırma çağrısı

Japonya Merkez Bankası (BOJ), süper uzun vadeli Japon devlet tahvillerindeki getiri artışının ardından piyasa oyuncuları tarafından tahvil alımlarını artırma yönünde baskıyla karşı karşıya kaldı. Bankanın tahvil piyasası katılımcılarıyla yaptığı anketin özetine göre, bazı katılımcılar, uzun vadeli tahvillere olan talebin düşmesi nedeniyle satın alma miktarının artırılması veya mevcut daraltma programının esnetilmesi gerektiğini ifade etti.

Ankette yer alan yorumlara göre, özellikle süper uzun vadeli tahvillere yönelik piyasa likiditesi önemli ölçüde azalmış durumda. Katılımcılar, BOJ’in tahvil alımlarına çevik biçimde müdahale ederek dağılımda değişikliğe gitmesini önerdi. Bu gelişmeler, BOJ’in devasa parasal genişleme politikalarını küçültme konusundaki mevcut stratejik planlarını zora sokabilecek nitelikte değerlendiriliyor.

Tahvil getirileri rekor kırdı, piyasa BOJ’un kararını bekliyor

Salı günü itibarıyla süper uzun vadeli Japon devlet tahvillerinin getirileri, zayıf yatırımcı ilgisi ve yaklaşan Temmuz ayındaki seçimler öncesinde gündeme gelen büyük mali teşvik çağrıları nedeniyle tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Özellikle 40 yıllık devlet tahvillerinin getirisi 4 baz puan artarak %3,635 seviyesine çıktı.

Bu gelişme, BOJ’un Mart 2025’e kadar devam edecek mevcut daraltma programını gözden geçireceği ve sonraki mali yıl için yeni bir plan hazırlayacağı kritik bir dönemde yaşandı. Öte yandan, ankete katılan piyasa oyuncularının çoğu, merkez bankasının şimdilik mevcut daraltma stratejisinden sapmasına gerek olmadığını düşünüyor.

Japonya’dan ABD’ye ihracatta gümrük baskısı etkili oldu

Japonya’nın ABD’ye ihracatı, artan gümrük vergileri nedeniyle Nisan ayında yılın başından bu yana ilk kez küçüldü. Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan verilere göre, otomobil ve çip üretim makinelerine yönelik talebin zayıflaması, ihracatın yıllık bazda %1,8 oranında gerilemesine neden oldu. Mart ayında %3,1 artış kaydeden ihracat rakamları böylece Aralık 2023’ten bu yana ilk düşüşünü yaşamış oldu.

ABD Başkanı Donald Trump döneminde uygulamaya alınan otomobil, çelik ve alüminyum ithalatına yönelik ek vergiler, Japon üreticiler için maliyet artışlarına ve rekabet gücü kaybına yol açtı. Nisan ayında Japonya’nın genel ihracatı %2 büyürken, bu oran Mart ayındaki %4’lük büyümenin ve analistlerin %3,1’lik beklentisinin altında kaldı.

BOJ’in faiz artışı kararı gecikebilir

Capital Economics’ten ekonomist Abhijit Surya, ABD tarafından uygulanan gümrük tarifelerinin Japonya’nın ikinci çeyrek büyümesini düşürebileceğini belirtti. Surya, Japon ekonomisinin tarifelerden önce de kırılgan bir seyir izlediğini, dolayısıyla BoJ’un sıkılaştırma döngüsüne devam etmeden önce gümrük politikalarına dair daha net bir tabloya ihtiyaç duyduğunu ifade etti.

Büyümedeki yavaşlamanın devam etmesi durumunda, Japonya Merkez Bankasının faiz artırımına gitmeyi bir süre ertelemesi bekleniyor. BoJ halihazırda parasal sıkılaştırma sürecinde ilerlemeye çalışırken, dış ticaret kaynaklı yavaşlamaların karar sürecini karmaşıklaştırdığı yorumlarına sebep oldu.

Japon üreticiler güven kaybı yaşıyor

Reuters tarafından gerçekleştirilen Tankan anketine göre, Japon üreticilerin iş ortamına olan güveni Mayıs ayında bir önceki aya kıyasla gerileyerek 9 puandan 8 puana düştü. Ankette yer alan üreticilerin büyük bir kısmı, önümüzdeki üç ayda bu endeksin 7’ye kadar gerileyebileceğini öngördü. Bu düşüş beklentisine rağmen, anket sonucu hâlâ pozitif bölgede bulunuyor; yani iyimserlerin sayısı kötümserlerden fazla.

Üreticiler, düşen güven seviyesinin başlıca nedenleri arasında ABD’nin belirsiz ticaret politikaları, artan üretim maliyetleri ve Çin ekonomisindeki durgunluğu gösterdi. Anket, 504 büyük şirket ile yapıldı ve bunların 224’ü yanıt verdi.

Morgan Stanley Çin’in büyüme tahminini yükseltti

Morgan Stanley (MS), küresel ticaret gerilimlerinin yatışması ve gümrük tarifesi baskılarının azalması sayesinde Çin’in 2025 yılı gayrisafi yurt içi hasıla (GSYİH) büyüme beklentisini yukarı yönlü revize etti. 2025 yılı için büyüme tahmini %4,2’den %4,5’e, 2026 yılı tahmini ise %4’tEn %4,2’ye çıkarıldı.

Banka ayrıca, ABD’nin Çin’e yönelik ek tarifelerinin %30 seviyesinde sınırlı kalacağını öngörüyor. Bu sınırlı etkinin, Çin hükümetine teşvik politikalarını daha temkinli ve kademeli uygulama esnekliği tanıyacağı belirtiliyor. 2025’in son çeyreğinde yıllık büyümenin %3,7’den %4,0’a yükseleceği tahmin ediliyor.

AB ve Japonya’dan Shein ve Temu’ya küçük paket vergisi girişimi

Avrupa Birliği (AB), Çin merkezli dev e-ticaret platformları Shein ve Temu’nun Avrupa pazarındaki faaliyetlerini etkileyecek yeni bir vergi uygulaması planlıyor. 150 euro’nun altındaki paketlerin gümrük muafiyetini kaldıracak olan düzenlemenin, bu tür sevkiyatlara 2 Euro sabit vergi getirmesi öngörülüyor. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl AB’ye giren 4,6 milyar küçük paketin %90’ından fazlasının Çin’den geldiği bildirildi.

Japonya da benzer şekilde, düşük değerli paketler üzerindeki vergi muafiyetini gözden geçirmeyi planlıyor. Kabine Ofisine göre, 10.000 yenin (yaklaşık 69 dolar) altındaki küçük paketler genelde satış vergisinden muaf tutuluyor ancak bu durumun Shein ve Temu gibi platformların lehine işlediği değerlendiriliyor. Hükümet, bu alanın vergi sistemine entegre edilmesi için çalışmalar başlatmış durumda.

İngiltere’de enflasyon BoE hedefini aştı

İngiltere’de Nisan ayında açıklanan yıllık enflasyon oranı %3,5’e çıkarak piyasa beklentilerinin üzerine çıktı. Ulusal İstatistik Ofisi’nin (ONS) verilerine göre bu oran, Mart ayındaki %2,6’lık enflasyondan ve The Wall Street Journal anketindeki %3,4’lük tahminden daha yüksek gerçekleşti. Bu yükseliş, Ekim 2022’den bu yana görülen en güçlü yıllık enflasyon artışı olarak kaydedildi.

Enflasyondaki bu artışın temel nedenleri arasında işletmelerin artan bordro yükümlülükleri ve enerji maliyetlerini fiyatlarına yansıtması öne çıktı. İngiltere Merkez Bankası (BoE), Nisan ayında politika faizini %4,25’e düşürmesine rağmen, faiz oranı hâlâ Euro Bölgesi’ndeki seviyelerin üzerinde kalmaya devam ediyor. Bu da BoE’nin, faiz indirimlerini diğer gelişmiş ekonomilere kıyasla daha yavaş gerçekleştirdiğini gösteriyor.